موعودشناسی و پاسخ به شبهات

موعودشناسی و پاسخ به شبهات

موضوع مهدویت از بحث‏‌های ریشه‏‌دار اسلام به‌ویژه مذهب اثنی‏‌عشری است. این موضوع که نشان‌دهنده عظمت اسلام و جاودانگی احکام آن است، نه‌تنها در اسلام که در همه ادیان مطرح شده است؛ مسئله نجات و منجی از باورهای اساسی ادیان در طرح آرمان‏های دینی بوده است. البته در ادیان غیرالهی و فِرق و مکاتب غیردینی نیز این مقوله تحت عنوان موعود، با معرفی منجی و نشان‌دادن ابعاد جامعه آرمانی موعود رخ نموده است.

در کتب مقدّس و مذهبی ادیان و نیز آثار قبل و بعد از اسلام به‌وضوح بر اصالت منجی موعود شهادت داده‏‌اند و اگر در طول تاریخ شبهاتی پیرامون آن مطرح شده، نشان‌دهنده رسوخ این مسئله در بین جوامع مختلف است. تمامی ادیان و مکاتب ابعاد و شاخصه‌‏های این مسئله را ترسیم نموده‌‏اند؛ ولی در بیان و توضیح ابعاد مختلف موعود، بحث کامل صورت نگرفته است و هر یک از زاویه خاصّی به آن نگریسته‌‏اند؛ قدر مشترک تمام دیدگاه‌‏ها، شهادت به ظهور نیک‏‌مردی است که جامعه پوسیده را به حیات طیبه می‏‌خواند و ابر ظلم و جهالت را کنار می‌زند تا خورشید علم، معرفت، عدل، احسان و در یک کلمه تمامی حقیقت آشکار شود و مردم در پرتو نور فروزان آن به تعادل و رشد و لقای پروردگار نائل آیند و زمین و زمان به تعادل و قوام دست یابد.

علمای اسلام با عنایت به چشمه لایزال وحی و کلام جاوید معصومین (علیهم‌السلام) تعریف جامعی از موعود و منجی و جامعه موعود ارائه کرده‌اند و اوصاف و شمایل آن قطب عالم امکان را بیان نموده‌اند و با توجه به اسناد نقلی، تاریخی و گاه عقلی، معارف مهدویت را تبیین کرده‌‏اند. ایشان با نگارش کتاب‌ها و رساله‌ها و مقاله‌های متعدد، برای روشن‌ شدن افکار امت اسلام کوشیده‏‌اند. با این حال مسائلی هست که علت و مبنای تدوین این کتاب شده که در زیر به آن اشاره می‏‌شود:

1. در طول تاریخ اسلام پرسش‌ها و شبهات مختلفی درباره مهدویت مطرح شده است و علمای اسلام در قالب‌‏های مختلف به آن جواب داده‌‏اند؛ اما جواب‏‌ها بیش از اینکه عقلی باشد، نقلی یا تاریخی بوده است. بر این اساس کتاب‌های حدیثی و تا حدودی تاریخی به‌منظور تبیین حقایق مهدویت تدوین گردیده است که از کتاب‌های حدیثی می‏‌توان به کتاب «الغیبه» شیخ طوسی و کتاب «کمال‌الدین» شیخ صدوق و از متأخرین به کتاب «المهدی» سیدصدرالدین صدر و «نجم الثاقب» محدث نوری و از کتاب‌های تاریخی می‏‌توان به «موسوعه الامام المهدی» سیدمحمّد صدر اشاره کرد.
2. در عصر حاضر شبهات مطرح‌ شده بیشتر جنبه کلامی دارد و بدیهی است که جوابِ به آن‌ها مباحثی با دلایل عقلی را می‌طلبد تا بعد از آن با استفاده از دلایل تاریخی و نقلی مسئله مهدویت به صورت شفاف بیان شود.
3. عده‏‌ای در برابر شبهات جواب عقلی و کلامی و پاسخی جامع داده‌اند که کمبود بیان‌شده را تا حدی پر می‌‏کند، ولی این کتاب‏‌ها نیز تمامی شبهات عصر حاضر را نیاورده‌اند؛ در این زمینه می‏‌توان به کتاب ارزشمند «بحث حول المهدی» تألیف متفکر بزرگ شهید سیدمحمّد باقر صدر اشاره کرد که در عین اختصار، مباحث کلامی متقن و مطلوبی دربردارد.
4. دشمنان اسلام در تهاجم فرهنگی از نقاط ضعف شروع می‏‌کنند و در بحث مهدویت سعی دارند از ناحیه‏‌ای به این بحث ضربه بزنند که خاکریزهای ما در آن نقطه محکم نیست. بعد از انقلاب اسلامی نیز حملات دشمن به ساحت مقدّس اسلام به‌ویژه بحث مهدویت بیشتر شده و بر علما و اهل قلم فرض است که تلاش خود را برای تقویت بنیه‏‌های دینی بیش از هر زمان دیگر توسعه دهند تا در برابر یورش کلامی دشمن بتوانند از طریق بحث‏‌های عقلی و کلامی جواب دندان‌شکنی به آن‌ها بدهند.

ویژگی کتاب بررسی مسائل مهدویت از دیدگاه کلامی است و تلاش شده است کتاب حاضر تمامی دلایل و شبهاتی را که دشمن سعی دارد از آن ناحیه هویت بحث را تضعیف کند، مخدوش نماید و زمینه تمامی شبهات پیرامون مهدویت از بین برود. برای دسترسی آسان به مباحث و استفاده اهل علم و عموم، کتاب به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است تا ره‌‏توشه‌‏ای باشد برای کسانی که درصدد پاسخ به پرسش‌ها و شبهات در زمینه مهدویت‌اند.