فرزند خواندگی در اسلام

کتاب حاضر نتیجه تلاش علمی محقق ارجمند جناب حجت الاسلام والمسلمین حسن عالمی طامه است که به موضوع فرزند خواندگی در اسلام که از مباحث با سابقه بسیار طولانی است و همواره در جوامع بشری از عهد باستان تاکنون مطرح بوده است می پردازد. چنین سابقه ایی نشان از اهمیت و ضرورت این موضوع در جوامع مختلف بشری دارد که انگیزه های مختلفی ضرورت وجود چنین نهادی را توجیه می کند. فرزندخواندگی به عنوان یک نهاد در هر نظام حقوقی متأثر از مبانی آن نظام و دارای ویژگی های مخصوص به خود است، به ویژه در نظام حقوقی اسلام که دارای مبانی و منابع اختصاصی است. از این رو، بحث از نهاد فرزندخواندگی بر اساس مبانی و منابع نظام حقوقی اسلام با توجه به فقدان اثری با ویژگی های مذکور در این باره، مطلوبیت مضاعف می یابد. کتاب حاضر که از موضوعات حوزه تمحّض زن و خانواده گروه فقه و حقوق پژوهشگاه است، به بررسی ماهیت و مبانی و منابع فرزندخواندگی و شرایط آن، حقوق و تکالیف فرزندخوانده و فرزندپذیر در اسلام و مقررات مربوط به فرزندخواندگی در حقوق ایران پرداخته و درصدد است با بهره گیری از روش تحلیل فقهی، فرزندخواندگی را به عنوان یک عقد اثبات نماید. ضمن اینکه در مواردی موضوع قانون گذار و دیدگاه مخالفان را به چالش می کشد.

موارد زیر اهداف این نوشتار را تشکیل می دهد:
۱- نقد و بررسی قانون (حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست) و خلأهای آن.
۲- تبیین مبانی قانونی، به منظور استحکام و جلوگیری از فروپاشی و آسیب پذیری قوانین.
۳- مطالعه مبانی فقهی قوانین در نظام ما که نظامی مبتنی بر فقه امامیه است.
۴- بررسی سؤال ها و ابهامات هدف دیگر در این مجموعه بوده است.

برخی از سؤالات اصلی و فرعی این کتاب عبارتند از:
– مسئولیت سرپرستی و نگهداری این کودکان به عهده چه شخص یا اشخاصی است؟
– موضع اسلام نسبت به عقد فرزندخواندگی چیست؟
– آیا راه دیگری غیر از عقد فرزندخواندگی برای حل مشکلات کودکان بی سزپرست در اسلام وجود دارد؟
– ماهیت حقوقی سرپرستی به نحو فرزند خواندگی عقد است یا ایقاع؟
– اگر ایقاع است چه نوع است؟
– اگر حکم است چه حکمی است؟…

چهار فصل کتاب عبارتند از:
– فصل اول: مفاهیم، پیشینه، مبانی، منابع، ماهیت و مسئولیت فرزندخواندگی
– فصل دوم: ماهیت حقوقی فرزندخواندگی
– فصل سوم: مسئولیت ناشی از فرزندخواندگی
– فصل چهارم: قانون حاکم بر فرزندخواندگی