روش ها و فنون تدریس

یادگیری تلاش برای فهمیدن است. ولی یاد دادن (تدریس) مستلزم تلاش دو جانبه فهمیدن و فهماندن است. به عبارتی اثربخشی تدریس در تحقق بخشیدن به اهداف یادگیری، راهکارهای اقتضایی، خلاقیت های فردی و هنر مدرسان را می طلبد. بنابراین کسب مهارت ها، روش ها و فنون مختلف تدریس – جهت عملی کردن ماموریت های تعلیم و تربیت – برای مربیان و اساتید بیش از پیش پیدا می کند.

کتاب روش ها و فنون تدریس در صدد ارائه تصویر جامعی از اقدامات و کاربردی ترین روش ها و فنون تدریس است. ساختار کل کتاب براساس یک الگوی طرح تدریس در شش فصل و پانزده درس ارائه شده است. در فصل اول به کلیات و مبانی نظری، مفاهیم روش ها و فنون تدریس پرداخته شده است تا یادگیرنده پیش نیاز لازم برای فهمیدن الگو و پیاده سازی آن را بدست آورد. در ادامه، پنج فصل به الگوی تدریس اختصاص یافته است. در این الگو، اقدامات و فعالیت های مهم تدریس در پنج حلقه ارائه شده اند که شامل:

1. فعالیت های پیش از تدریس (آماده کردن طرح درس)؛
2. فعالیت های شروع تدریس (آماده کردن شاگردان برای درس)؛
3. فعالیت های حین تدریس (ارائه درس با روش ها و فنون و اداره کلاس درس)
4. فعالیت های پایان تدریس (فنون تثبیت و تکمیل یادگیری شاگردان از جلسه درس)
5. فعالیت های پس از تدریس (سنجش و ارزشیابی شاگردان و تجدید نظر در طرح درس)

در تمامی دروس، تصاویر (نمودار و جدول)، مثالها و توضیحات بیشتری از مفاهیم گنجانده شده است تا به خوبی مطلب فهمیده شود. همچنین مطالب کتاب حاضر نسبت به سایر کتاب ها به روزتر و جامع تر است.

گزیده ای از کتاب

سبک های رفتاری استاد در مدیریت کلاس

 در رابطه با مدیریت کلاس، سبک های رفتاری مختلفی وجود دارد که بیش از کلاس داری صرف، جنبه تربیتی دارند.: در ادامه به برخی از سبک های رفتاری اساتید در کلاس اشاره می شود:

1. سبک استبدادی: در کلاس هایی که با سبک استبدادی اداره می شود، حفظ نظم و انضباط کلاس و کنترل رفتار شاگردان در درجه اول اهمیت قرار دارد. در این کلاس ها شاگرد فرصت فعالیت و همکاری، بحث و ارتباط کلامی و ریسک کردن و احترام متقابل را تجربه نمی کند. «رفتار استاد در سبک استبدادی، همراه با دستور و تجویز است و شاگردان ترغیب می شوند که صرفا برای رفع تکلیف و گریز از تذکر، یاد بگیرند».
2. سبک سهل گیرانه: کلاس های بی نظم، کنترل شخصی ضعیف، عدم استقلال در عملکرد و رفتار، بی هدفی و عدم معیارهای عملکردی مشخص، از ویژگی های بارز کلاس هایی است که استاد، مهارت های مدیریتی لازم را ندارد؛ به عبارت بهتر، سهل گیری استاد باعث بی نظمی در کلاس می شود.
3. سبک مراقبتی: در این سبک، شاگردان به استاد وابسته می شوند. در این حالت، شاگردان استقلال عمل را تجربه نخواهند کرد و استاد چنین می چندارد که شاگردان توانایی و صلاحیت بر عهده گرفتن مسئولیت یادگیری، انتخاب فعالیت و ارائه نظر را ندارند؛ شاگردان نیز ترجیح می دهند هدایت شوند، از قبول مسئولیت احتراز می کنند، خواهان امنیت هستند، تمایل به ریسک کردن ندارند و از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند.