دروس: شرح آیات قرآن کریم

آنچه تقدیم می‌گردد، نکاتی است که در بین سال‌های 1384 تا 1400 از سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله جاودان (حفظه‌الله) استخراج شده و پس از تایپ، موضوع‌بندی، ویرایش و نیز مستند شدن به آیات و روایات تقدیم علاقمندان به معارف مذهب حقۀ تشیع می‌گردد.

لازم می‌دانم در مورد سبک نگارش کتاب دروس شرح آیات قرآن کریم و ماجرای تألیف آن توضیحاتی ارائه کنم:

این بنده از سال 83 با آیت‌الله جاودان آشنا شدم و از سال 84 سعی کردم بطور جدی از جلسات معظم‌له کسب فیض کنم و از همان ابتدا سعی کردم برخی نکات از سخنرانی‌های ایشان را یادداشت کنم. البته این روند بعد از مدتی متوقف شد تا اینکه با افتتاح کانال تلگرامی آیت‌الله جاودان در سال 94، قرار بر این شد تا گزیده‌هایی از هر سخنرانی ایشان در کانال منعکس گردد و این وظیفه بر اینجانب محول گردید.

روند کار این گونه بود که بنده ضمن حضور در جلسه، نکات مهم را یادداشت می‌کردم و سپس با ادبیاتی که مناسب نوشتار است و منظور استاد را به مخاطب منتقل می‌کند، مطالب را تایپ می‌کردم تا در کانال منتشر شود.

همچنین در مواقعی که استاد آیات یا احادیثی را بیان می‌کردند، بنده با مراجعه به اصل آیه یا روایت یا با مراجعه به ترجمه‌ای روان از آن آیات یا روایات، همان آیه یا حدیث یا ترجمۀ آن‌ها را در متن می‌آوردم و اگر استاد برای کلمه یا جمله‌ای، توضیح خاصی دادند، این توضیح در پرانتز آمده است.

لذا الفاظ و عبارات عیناً الفاظ و عبارات استاد نیست و چه بسا برخی جملات کوتاه در تبیین منظور استاد توسط بنده به متن اضافه می‌شد، اما به هر حال اگر کسی متن بیانات را می‌خواند و یا به صوت معظم‌له گوش می‌داد، تصدیق می‌کرد که مطلب ایشان منتقل شده است.

نکتۀ دیگر اینکه، از ابتدای کار بنا بر این نبود که تمام سخنانی که معظم‌له در جلسه فرمودند، بیان شود! بلکه تصمیم بر ارائۀ گزیده و خلاصه‌ای از این سخنرانی بود؛ طوری که اگر کسی توفیق شرکت در جلسه را نداشت، می‌توانست با خواندن این گزیده، اکثر مطالب را درک کند. این مطالب در کانال ایشان با هشتک #گزیده_سخنرانی منتشر گردید؛ برای هر جلسه حدوداً سه چهار پست تلگرامی با موضوع مشخص منتشر شد و البته تیتر هر موضوع نیز با انتخاب و سلیقۀ شخصی اینجانب بود و اینطور نبود که انتخاب عنوان بحث توسط معظم‌له صورت گرفته باشد.

این روند مبارک ادامه یافت تا اینکه ‌ از ابتدای سال 97 با توجه به مسدود شدن شبکۀ اجتماعی تلگرام، روند انتشار گزیده‌ها کمتر و کمتر شد و اگر چه گاهی در شبکه‌های اجتماعی ایرانی و نیز اینستاگرام، این گزیده‌ها منتشر می‌شد، اما انسجام و نظم سابق را نداشت و چه بسیار گزیده‌هایی که نوشته و آماده شدند، اما منتشر نگردیدند.

بجز گزیده‌های سخنرانی، در راستای انتشار بیانات معظم‌له، به مناسبت‌های مختلف مثل غدیر، مباهله، شهادت و ولادت معصومین علیهم‌السلام و … ، این بنده با تتبع در متن بیانات ایشان در طول سال‌های مختلف، اهم بیانات ایشان را پیرامون آن واقعه یا آن شخصیت عظیم‌الشأنی که میلاد یا شهادتشان واقع شده بود، گردآوری کردم که بعضاً در سایت یا صفحات ایشان در شبکه‌های اجتماعی هم انتشار یافت و البته برخی هنوز هم منتشر نشده است.

بالاخره از اواسط سال 1398 بر آن شدم تا این مجموعه‌ای را که بالغ بر 250 صفحه شده بود، گردآوری کنم تا تبدیل به یک یا چند کتاب شود. با توجه به طولانی شدن روند انتشار این مجموعه، برخی از سخنرانی‌های جدید مربوط به سال‌های 99 و 1400 هم به این مجموعه افزوده شد. پس بخش زیادی از آنچه در این کتاب منتشر خواهد شد، قبلاً بصورت گزیده‌های کوتاه در صفحات آیت‌الله جاودان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است و بخشی هم تا کنون منتشر نشده و برای اولین بار در این کتاب خواهد آمد.

این مجموعه تحت عنوان «دروس» به 4 بخش تقسیم می‌شود: 1) تفسیر و توضیح آیاتی از قرآن که بیبشتر جنبۀ اخلاقی دارند؛ 2) مباحث اخلاقی (شامل احادیث اخلاقی و مطالب حکمت‌آمیز بجز احادیث)؛ 3) نکات معرفتی، اعتقادی و سیاسی؛ 4) تاریخ صدر اسلام و ذکر خیری از علما.

حضرت آیت‌الله جاودان پیرامون عزاداری و زیارت امام حسین علیه‌السلام و نیز تحلیل تاریخی قیام پرشکوه آن امام مظلوم، نظرات لطیفی دارند که این نظرات هم در منبرهایشان منعکس شده و هم در کتاب‌های عاشورا، چگونه و چرا؟ و حسینیه آمده است. لذا در مجموعۀ حاضر کوشش شده تا مطالبی که در کتاب‌های مذکور آمده است، در اینجا دوباره تکرار نشود. بنابراین آنچه در مورد قیام امام‌حسین در این مجموعه خواهد آمد، در کتاب عاشورا، چگونه و چرا؟ نیامده است و آنچه در مورد عزاداری و زیارت امام‌حسین در این مجموعه می‌آید، در حد اشاره است و بسیار کمتر از آن چیزی است که ایشان در این رابطه بیان کرده‌اند و تفصیل مطالب پیرامون این موضوع در کتاب حسینیه آمده است.