جوانب گوناگون “سقط جنین” در کشورمان کتمان میشود/ کمتر از ۳درصد سقطها قانونی انجام میشود
یک پزشک و پژوهشگر حوزه جمعیت گفت: در کشور کسی نظارت بر سقط جنین را گردن نمیگیرد! آمار آن ثبت و تحلیل نمیشود و جوانب گوناگون آن “کتمان” میشود؛ نرخ باروری در جهان نزدیک به ۲.۵ فرزند است اما این شاخص برای ایران در زمان حاضر کمتر از ۱.۸ است!
دکتر خلیل علی محمدزاده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم با اشاره به برخی علل کاهش نرخ باروری از جمله سقط جنین در کشورمان اظهار کرد: شهرنشینی، سیاستهای تحدید نسل، دشواریهای اقتصادی، کمتوجهی به نیازهای مختلف جوانان در امر ازدواج و تشکیل خانواده و از همه مهمتر تغییرات مهم در دیدگاه فرهنگی و سبک زندگی، نرخ باروری کل (TFR) کشورمان را کاهش داده است؛ برخی از این عوامل میان کشورهای مختلف جهان مشترک هستند.
این پزشک و دانشیار دانشگاه خاطرنشان کرد: میانگین نرخ باروری در جهان نزدیک به 2.5 فرزند است اما این شاخص برای ایران در زمان حاضر کمتر از 1.8 است؛ ایران برای از بین بردن شکاف بین نرخ باروری و میزان باروری در حد جایگزینی، باید بتواند تولدها را حداقل 15 درصد افزایش دهد، امری که با توجه به مطالعه و تحلیل روندهای ثبتشده در 10 سال اخیر، آسان بهنظر نمیرسد؛ برای رسیدن به این هدف، عملکرد امیدبخش قوای حکومتی در حل مشکلات مردم و مسئولیتپذیری آنها در امر تشکیل خانواده و امر فرزندپروری حائز اهمیت است.
دارنده جایزه ملی جمعیت گفت: ایران جزء سه کشور اول جهان است که بهسرعت بهسمت پیری جمعیت میرود و اگر در دو دهه آینده، چارهای اندیشیده نشود، رکوردی در این رابطه برای ایران ثبت خواهد شد که هیچ کشوری بهآسانی توان شکستن آن را نخواهد داشت؛ تنها با میزان تولدهای بیشتر میتوان درصد رشد سالمندی جامعه را کاهش داد.
وی اضافه کرد: سقط جنین در کشور بهاندازهای زیاد است که باید بهعنوان یک معضل اساسی به آن پرداخته شود و تدوین یک برنامه جامع در این زمینه و اجرا و ارزیابی استراتژیک آن ضروری است؛ متأسفانه نظارت بر سقط جنین را کسی گردن نمیگیرد! آمار آن ثبت و تحلیل نمیشود و جوانب گوناگون آن کتمان میشود؛ یک سقط جنین خودخواسته و غیردرمانی عوارض زیادی در پی دارد البته قوانین لازم برای جلوگیری از این نوع سقطها وجود دارد اما متأسفانه یک عده این حوزه را خصوصی میپندارند! و معتقدند نباید ورود کنیم، آگاهی هم به جامعه ارائه نمیدهند لذا نظارتها نیز ضعیف است!
سقطهای خودخواسته دهها برابر سقطهای درمانی هستند!
محمدزاده تصریح کرد: خانمهایی که نیازمند سقط درمانی هستند، مراحل قانونی را دقیقاً طی میکنند اما آنها که بهدنبال سقط جنین انتخابی هستند، با عدم توجه به مسائل انسانی، شرعی، حقوقی و قانونی و حتی بهداشتی، از طریق افراد غیرپزشک و مراکز غیرمجاز اقدام به “قتل نفس” میکنند! اینها خودشان و مباشرینشان بنا به فتوای مراجع، فعل حرام مرتکب میشوند.
این پژوهشگر حوزه جمعیت و خانواده با اشاره به انواع مختلف سقط جنین خاطرنشان کرد: سقط جنینهای خودبهخودی، ناخواسته و درمانی، پروتکلهای مربوط به خود را دارند و علل و عوامل آنها و تشخیص، درمان و مراقبتهای مربوط به آنها در این چارچوبها قابل بررسی، تحلیل و انجام است اما سقط جنینهای خودخواسته، خارج از عرف، قانون و موازین شرعی اتفاق میافتند و متأسفانه این دسته از سقطها، دهها برابر سقطهای درمانی در جامعه شیوع دارند و هیچ نظارت بازدارندهای از سوی دستگاههای مرتبط بر آنها انجام نمیگیرد.
وی افزود: افرادی بهصورت غیرحرفهای وارد این تجارت کثیف شدهاند، با این مسئله باید برخورد صحیحی صورت گیرد! دستگاههایی در این مورد مرتباً باید به زنان، جوانان و خانوادهها آگاهیهای لازم را بدهند؛ چرا برای جاری شدن احکام دینی، قانونی و حیاتی در بعضی زمینهها، دستاندرکاران اینقدر خجالتی شدهاند؟! آیا شایسته است که در نظام اسلامی در این ارتباط تا این حد کمکاری، کمتوجهی و تسامح وجود داشته باشد؟!
محمدزاده گفت: مسئله سقط جنین حتی در بسیاری از کشورهایی که در آنها اسلام دین رایج نیست یا اصلاً جامعه دینی به حساب نمیآیند، بهجهات اخلاقی و بهداشتی امر مذمومی است همچنین در برخی کشورهایی که قانون به افراد اجازه سقط داده است، وقتی مطالعه میکنیم، میبینیم از لحاظ جمعیتی در شرایط مساعدی قرار دارند.
عاملان سقطهای خودخواسته باید تحت پیگرد قرار بگیرند
وی با تصریح به اینکه اغلب سقط جنینهای خودخواسته توسط افراد غیرمتخصص، در مکانهای غیراستاندارد و بهصورت پنهان انجام میشود، تأکید کرد: مطابق قوانین کشور، عاملان این کار باید تحت پیگرد قرار گیرند؛ بیشک سقطهای ناسالم و غیرقانونی یکی از معضلات بهداشتی در دنیا بهحساب میآید؛ حوزههای بهداشتی این افراد را چگونه شناسایی میکنند؟! این نوع از سقط جنین، زنان را در معرض خطرات گوناگون، انواع ناتوانیها و گاهی حتی سرطانها و مرگ قرار میدهد! آیا خانوادهها از این مسائل آگاهی لازم دارند؟ رسانهها و متخصصان باید مسئولان و دستگاهها را در این رابطه و موارد مشابه به پاسخگویی، نظارت، برنامهریزی و عمل وادار سازند.
این پژوهشگر حوزه جمعیت متذکر شد: سقط جنین قانونی میتواند بهدلایل طبی (نجات جان مادر) یا ناهنجاریهای جنینی انجام شود؛ این موضوع در کشور ما، علاوه بر تشخیص پزشک معالج زنان، باید توسط سه پزشک متخصص دیگر تأیید شود و در نهایت به تأیید نهایی پزشک قانونی برسد؛ این نوع سقطها با رضایت آگاهانه و کتبی مادر و در سن بارداری زیر 19 هفته در مراکز درمانی بهصورت آشکار و با صدور مجوز قابل انجام است، میزان تقاضای تأییدشده برای این سقطها نسبت به موارد غیرقانونی، با مراحلی که عنوان شد، سال 96، کمتر از 3 درصد سقطها را تشکیل میداد؛ این الگو برای انجام سقطهای مجاز، الگوی بسیار خوبی است و موجب میشود این مسئله تنها از سوی مراکز معتبر و افراد متخصص پزشکی مدیریت شود.
وی همچنین تأکید کرد: برای سقط جنین جدا از پروتکلهای درمانی، نیازمند پیوستهای فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی هستیم و باید دیدگاههای نادرستی که در برخی افراد نسبت به این قضیه است، با مقررات بهداشتی و درمانی، شرعی و قانونی تطابق یابد؛ بخشی از ولنگاریها از چنین طرز فکرها و رویکردهایی ناشی میشوند.
بیتوجهی به توصیههای جمعیتی رهبر انقلاب نادیدهگرفتن پیام غدیر است
دکتر علی محمدزاده با اشاره به پیامهای ابدی و حرکتآفرین غدیر خاطرنشان کرد: پیامهای واقعه غدیر محدود به یک روز و یک زمان خاص نیست؛ آنچه بعد از رحلت پیامبر انتقال برخی از این پیامها را متوقف ساخت، به کمبصیرتی خواص برمیگردد؛ این نوع خواص مربوط به همه زمانها و همه حوزهها هستند؛ وقتی در حوزه ازدواج و فرزندآوری بهخلاف امر خدا، نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام و ولی امر مسلمین بعد از دهها بار تذکر، توصیه و بحث کارشناسی، سکوت سنگین مراکز اجرایی، نظارتی و قانونگذاری نمیشکند، زمینهها و تسهیلات فراهم نمیگردد، آیا این کمبصیرتی نادیده گرفتن پیام غدیر در عمل به توصیههای رهبر حکیم و فرزانه نظام اسلامی نیست؟! وقتی درباره افزایش سقط جنینهای دلبخواهی در جامعه حرکت مؤثری انجام نمیشود و حتی گاهی برخی این عمل حرام را توجیه میکنند، اینها دوری گزیدن از پیام غدیر نیست؟!
وی افزود: رواج سقط جنین نه زیبنده جامعه اسلامی است و نه با اهداف تنظیم خانوادهای که ایران در کمتر از چند سال به قله آن رسید، سازگاری دارد! نمیشود که از اهداف تنظیم خانواده، کاهش فرزندآوری آن را انتخاب کرد و در دورههایی با توسل به همه ابزارها و روشها، آن را عملیاتی کرد اما به هدف مهم دیگرش که کاستن از سقط جنین است، کمتوجهی کرد؛ بنابراین بنده بین مهار جمعیت، جنگ با جمعیت و آیندهسوزی جمعیت و خشکاندن ریشههای اخلاق و فرهنگ باروری سالم در جامعه و تنظیم خانواده معمول و متناسب با وضعیت مطلوب سلامت جمعیت، از نظر کمی و کیفی تفاوت قائل هستم؛ وقتی جامعه روز به روز بیشتر بهسمت دوری از ازدواج، بیفرزندی، تکفرزندی و افزایش سقط جنین و… پیش میرود، این دیگر در راستای متناسبسازی تعداد فرزندان خانواده نیست بلکه هدایت جامعه بهسوی یک جاده یکطرفه و خطرناک است؛ در ادامه کشور از زایایی، پویایی و بالندگی بازمیماند.
این پزشک و پژوهشگر حوزه جمعیت متذکر شد: غدیر، شاخصی بهنام ولایتمداری و ولایتپذیری ایجاد کرد که با عمل به رهنمودهای رهبر جامعه اسلامی سنجیده میشود و آنان که “قربة الی الله” پیامهای غدیر را نادیده گرفتند و فرق علی(ع) را شکافتند و حسین(ع) را به قتلگاه کشاندند و جامعه را از مسیر ترقی و پیشرفت بازداشتند، برخی اهل نماز شب بودند و زبان ستایش، نامهنگاری و شعر و شاعریشان هم کمتر از ما نبود، اما بصیرت نداشتند و برای اینکه جبهه باطل به اهدافش برسد به میدان آمدند؛ امروز هم اگر تفکر استراتژیک نداشته باشیم و رهنمودهای حکیمانه رهبری را بهگوش جان نشنویم و عمل نکنیم، آینده خانواده و جمعیتی ایران خراب خواهد شد؛ نوشداروی بعد از مرگ سهراب هم کارگر نخواهد شد! غدیری باشیم تا آینده مطلوبتری برای ایران اسلامی در تمام زمینهها رقم بخورد.