۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ روزی که خمیرمایه نهضت ملت بزرگ ایران و بذر انقلاب اسلامی شکل گرفت بنا به فرموده امام خمینی (ره) تولد جدید اسلام است؛ روزی که بانوان ایران‌زمین، همپای مردان به خیابان‌ها آمدند و حماسه‌ای ماندگار در تاریخ این سرزمین به ثبت رساندند.
به گزارش روابط عمومی مرکز نشر هاجر، ۱۵ خرداد یادآور قیام مردم قم، تهران و ورامین در سال ۱۳۴۲ در اعتراض به دستگیری امام راحل توسط رژیم پهلوی و شهادت شمار زیادی از مردم انقلابی است و البته آنچه در این بین نقش این قیام را برجسته تر می کند، فعالیت های زنان برای مقابله با رژیم طاغوت و ساواک است که بر کسی پوشیده نیست و اسناد و مدارک نیز بر این حقیقت صحه می گذارد.
مروری بر نقش و تاثیر زنان در تاریخ انقلاب اسلامی نشان می دهد که این قشر نه تنها پا به پای مردان بلکه گاه پیشروتر از آنها وارد عرصه شده اند و در کسوت مادر، همسر، فرزند و مبارز در ورق خوردن صفحات تاریخ ساز ایران حضوری پررنگ داشته اند.شاید بتوان پررنگ ترین حضور انقلابی زنان را در حوادث قبل و حین ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ و در ادامه تا پیروزی نهایی در سال ۱۳۵۷ جستجو کرد، چراکه نخستین تظاهرات بانوان در تاریخ انقلاب اسلامی را زنان قم در روز ۱۵ خرداد آن سال به حمایت از امام خمینی (ره) صورت دادند.
همزمان با آغاز قیام ۱۵ خرداد، تعداد زیادی از زنان قمی ضمن برپایی تظاهراتی در مسجد اعظم در حمایت از امام (ره)، اجتماع کرده و پس از اینکه تظاهرکنندگان، وارد صحن شدند و در آنجا تحصن کردند، گروهی از زنان دیگر در حالی‌که شعارهایی در حمایت از امام سر می‌دادند، وارد صحن شده و به تظاهرکنندگان پیوستند.
وقایع آن روز به نقل از ساواک اینگونه روایت شده است که «به قرار اطلاع، مخالفین با جدیت تمام بانوان را تحریک می‌کنند که دسته‌بندی کرده، در خیابان‌ها با اطفال کوچک دست به تظاهرات بزنند. در جنوب شهر و محله‌هایی که اکثراً بی‌بضاعت و یا زیاد به دین‌داری مقید هستند، تبلیغات می‌شود که در صورت اقتضا، با قرآن و تمثال ائمه در خیابان‌ها تظاهرات خواهند کرد.»
شهربانی نیز در گزارش ۲۷ خرداد سال ۱۳۴۲ درباره وقایع ۱۵ خرداد اینگونه آورده بود: “زن‌ها را هم به دنبال آنها (مردان) حرکت می‌دادند و تعدادی قمه و قداره زیر چادرهای زن‌ها و تعدادی هم در یک کیسه شکری ریخته… بین افراد خود تقسیم کرده و وارد صحن می‌شوند…”
قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ از آن جهت حائز اهمیت است که سرآغاز نهضتی شد که سرانجام آن تغییر رژیم شاهنشاهی بود و در این میان نقش زنان را در تحقق این مهم نمی توان نادیده گرفت. به طور قطع ریشه این حضور تاثیرگذار در عرصه سیاست را باید نشات گرفته از دیدگاه امام خمینی (ره) دانست چراکه امام راحل با تحول در این زمینه و تبدیل خانه نشینی و انزوا به حضور فعال زنان در اجتماع در حقیقت برنامه رژیم پهلوی مبنی بر ارائه الگوی زن غربی و تجددمآب و به حاشیه راندن و منزوی کردن این قشر را نقش برآب کرد.
امام خمینی (ره) راه و افق جدیدی را پیش روی زنان ایران گشودند و آن اینکه صرف نظر از گفتمان سنتی و گفتمان متجدد، راه سومی را انتخاب کردند که به تمامی شعارهای به ظاهر تجددمآبانه که هدفی جز استفاده از ابزاری از زنان نداشت، پشت پا زد و البته زنان نیز با آگاهی و شناخت از فرصتی که به برکت دیدگاه روشنفکرانه امام (ره) برای آنان فراهم شد، وارد عرصه شدند و ورود جدی به عرصه سیاست را از ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ آغاز کردند.
چه بسا در شرایط خفقان و دیکتاتوری آن زمان کسی باور نمی کرد که واژه هایی چون شهادت طلبی و فرهنگ شجاعت جان بگیرد و زنان نیز در نتایج این قیام سهیم باشند اما پیروی از مرجعیت دینی و پیوند معنوی توده های مردم با علما و به ویژه امام خمینی (ره) تمامی معادلات را بر هم زد و در ادامه منجر به سست شدن پایه های رژیم پهلوی شد، اتفاقی که به نقطه عطف مبارزات ملت ایران در برابر حکومت شاهنشاهی تبدیل و در ادامه به سرنگونی آن ختم شد.
در اهمیت این قیام و روز بزرگ همین بس که بنیانگذار جمهوری اسلامی آن را “یوم الله” و قیامی قرآنی و اسلامی نامیدند که با ریخته شدن خون مردم بی گناه بذر انقلاب کاشته و درست ۱۵ سال بعد به درخت بارور پیروزی انقلاب اسلامی تبدیل شد، راهی که همه عدالت طلبان و ظلم ستیزان طی سال ها پس از آن در پیش گرفتند و این قیام ثابت کرد که راه عدالت خواهی هنوز ادامه دارد..
آنچه در شرایط کنونی اهمیت آن بیشتر احساس می شود این است که ابعاد مختلف قیام خونین ۱۵ خرداد باید برای نسل امروز اعم از دختر و پسر بازخوانی شود تا جوانان نسبت به نتایج و ثمرات این قیام آشنا شده و بر این موضوع اشراف پیدا کنند که اگر سالهاست کشورمان مورد هجمه علیه دشمنان و معاندان قرار می گیرد به دلیل آن است که انقلاب اسلامی که با بهره گیری از این قیام رقم خورد و در نهایت به نابودی رژیم طاغوت ختم شد به نام اسلام و برای اسلام بود و هدفی جز حمایت از دین اسلام و مسیر اسلام نداشته و ندارد.
همچنین افرادی که دوران ستم شاهی و طاغوت را درک کرده اند باید آن دوران را برای نسل جوان بازگو کنند و مهر باطلی بر اقدامات افرادی بزنند که سعی در تطهیر کردن رژیم طاغوت دارند و ورود اهداف و نتایج قیام ۱۵ خرداد در کتاب های درسی خواسته به حقی است تا جوانان و نوجوانان، ابعاد مختلف این رویداد تاریخ ساز و مهم کشور را بهتر بشناسند و برای اعتلا و حفظ این سرزمین که خون های زیادی برای اقتدار آن به زمین ریخته شده است، بیشتر تلاش کنند.
