مصاحبه با خانم مظهری مولف كتاب تأثیر قرآن و حدیث بر غزل های عرفانی حافظ

1. لطفا در ابتدا ضمن معرفی خود از اهم فعالیت هایتان بگویید؟

اینجانب فاطمه مظهری از استان سمنان دانش ­آموخته­ سطح دو حوزه علمیه خواهران و کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق دانشگاه هستم.

مقالاتی با موضوعات اصلاح الگوی مصرف، گفتمان ارزشمند دين  وانقلاب؛ حجاب و امنیت ملی؛ رد مظالم ؛ رابطه قناعت و آرامش و … مورد بررسی قرار دادم. یک کتاب و تحقیق­پایانی سطح دو  با عنوان «اسلام و هنر» زیر شاخه ی تأثیر قرآن و حدیث در غزل­های عرفانی حافظ تالیف کرده و پایان­نامه­ای در مقطع­ کارشناسی ارشد نیز با عنوان «حقوق همسر و تأثیر آن بر سبک زندگی اسلامی» تدوین نمودم. همچنین در موسسات فرهنگی به عنوان مربی قرآن، کتابدار و کارشناس مسئول نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه مشغول هستم.

2. مختصری در خصوص کتاب هایی که در نشر هاجر به چاپ رساندید توضیح دهید.

• کتاب تأثیر قرآن و حدیث بر غزل های عرفانی حافظ با پشتیبانی معاونت محترم پژوهش و انتشارات هاجر به چاپ رسید. در این اثر به بررسی غزل­های حافظ در سه بعد اعتقادی، اخلاقی و سیاسی پرداخته شده است.

3. چه تحلیلی از وضعیت فعلی نشر کتاب های علوم اسلامی در کشور دارید و وضعیت آثار خواهران طلبه را چگونه می بینید؟

در جامعه کنونی ایران، با حجم انبوهی از کتاب‌های منتشر شده روبه‌رو هستیم که وضعیت محتوای آنها در قیاس با حجم این آثار، به هیچ‌وجه قابل اعتنا نیست. به همین دلیل، برخی تحلیل­گران، رخوت جامعه در زمینه کتابخوانی را ناشی از وجود بحران در حوزه تولیدات مکتوب می‌دانند و تاکید دارند که بحران اعتماد به محتوا سبب شده است که بسیاری از افراد جامعه، به ویژه نسل جدید، در حال حاضر کمتر به دنبال مباحث جدی باشند. چون افراد تصور می‌کنند باید به هر قیمتی هر چه بیشتر کتاب و مقاله بنویسند تا سریع به «شهرت» ساختگی برسند با این توهم که ارزش واقعی هر فرد به مدرک، القاب و عناوینی است که مورد خطاب قرار می­گیرند که این طرز تفکر ناشی از درک ما از مدرنیته است که ارزش انسانی را در قالب صوری می­بیند نه محتوایی.

متاسفانه آثاری از تالیف خواهران طلبه مطالعه ننمودم ولی به­نظرم باید هدف از نوشتن را مشخص کنند نه اینکه فقط جهت ثبتِ  نام خواهران به عنوان مولف کتاب و کثرت آماری باشد، بلکه برای این مهم وقت بگذارند و این وقت نیز با برنامه ریزی دقیق و زیر نظر استاد فرهیخته یا مدرس و مدیر توانمند و قابل اعتماد باشد که از این طریق بتوانند آنچه را تحویل جامعه می­دهند بنابر درخواست روز جامعه و مورد توجه جامعه علمی باشد.

4. چه عواملی را در تقویت علمی خواهران طلبه موثر می دانید تا نوشته هایشان ارتقا یابد. در این مسیر مسئولین حوزه چه نقش و وظایفی را باید بر عهده گیرند.

از جمله عوامل تقویت علمی طلاب می­توان به تخصیص واحدهای درسی الزامی و تدریس آن زیر نظر اساتید مجرب و ارائه مقالات علمی و پژوهشی به صورت الزامی در زمان فارغ التحصیلی نام برد.

متاسفانه تعداد واحدهای درسی طلاب در مقطع سطح دو، برابر با واحدهای درسی در مقطع ارشد و دکتری دانشگاه می­باشد از سویی تحقیق و پژوهش در برنامه درسی به صورت الزام گنجانده نشده است و همین امر موجب می­شود فرصتی برای تدوین مقاله و کتاب طلاب ایجاد نشود و باید این مهم مد نظر مسئولین محترم حوزه قرار گیرد .

5. برای بهره گیری از تجارب اهل قلم در مدارس علمیه، چه برنامه هایی پیشنهاد می نمایید.

مدارس علمیه برای تبادل آرا و تجارب اهل قلم می­توانند با دعوت از بزرگان اهل قلم، برگزاری کارگاههای آموزشی به همراه امتیازاتی برای طلاب، تشکیل کانون­هایی مختص نویسندگان و نظارت اساتید مجرب بر این کانون ها و بکارگیری خواهران مشتاق و فعال بعد از فارغ التحصیلی در پژوهش حوزه های علمیه به این امر مهم بپردازند.

6. سرکار عالی در جایگاه یک نویسنده با مشغله های علمی و کاری بسیار، چگونه بین این اشتغالات و رسیدگی به امور خانواده تعادل برقرار می کنید؟

جهت هماهنگی های لازم بین این دو امر باید امور زیر مورد توجه قرار گیرد:

برای هماهنگی بین کار و امور علمی می­بایست تقسیم وظایف خانه صورت گیرد : در ابتدا باید کلیشه‌های جنسیتی را کنار گذاشت عباراتی چون «ظرف شستن کار مردها نیست»,«جارو كشیدن کاری زنانه است»و «انجام کارهای بانکی مردانه است» ؛در تقسیم وظایف خانه، بین زن و شوهر در درجه اول باید هماهنگی برقرار باشد. به‌عنوان مثال ممکن است کار منزل در برخی روزها مانند ایام تعطیل یا عید نوروز بسیار بیشتر از سایر روزها باشد.

جدول تقسیم کار در بین اعضای خانواده هم اقدام دیگری است.

بهترین روش تقسیم وظایف این است که خانم­ جدولی از کارهای خانه- در طول هفته- تنظیم کنند ؛

فرزندان نیز در کارهای منزل مشارکت نمایند؛

در بعضی مواقع که حجم کار و امور علمی زیاد می شود محترمانه از همه ی اعضای خانواده کمک می خواهم ؛

در روزهای پر مشغله از استراحت خودم کم می کنم و ساعات نیمه شب (زودتر خوابیدن در شب و سحرخیز بودن ) استفاده می کنم .

-در ایام تعطیل که اعضای خانواده برنامه ریزی خاصی نداشته باشند به امور علمی خود می پردازم.

-بهترین نوع مدیریت در خانه، مدیریت مشارکتی است. تجربه نشان داده که هر نوع مدیریتی غیر از این به شکست و نارضایتی می‌انجامد. منظور از مدیریت مشارکتی این است که اعضای خانواده همپای همدیگر در کارهای خانه سهیم باشند و برای هم مسئولیت‌هایی را تعیین کنند. در مدیریت مشارکتی همه تصمیمات با نظر جمع انجام می شود .

7. چه راهکارهایی برای استقبال مجامع علمی از نشر تحقیقات خواهران طلبه پیشنهاد می نمایید.

آن­چه که برای استقبال مجامع علمی از تولیدات خواهران طلبه به مسئولین محترم حوزه­های علمیه توصیه می­شود عبارتند از:

-برگزاری همایش و کنفراس در سطح استانی و کشوری هر سه ماه برای استان ها و هر شش ماه به صورت منطقه­ای و سالانه به صورت کشوری؛

-معرفی فعالان پژوهش به جامعه آموزش عالی و سهمیه استخدام برای طلاب در آن جوامع (مقطع کارشناسی به بالاتر) و همچنین بکارگیری نیروهای فعالی پژوهشی در آموزش و پرورش؛

-ارائه تحقیقات خواهران طلبه در همایش های بزرگ کشوری؛

-فراهم نمودن شرایط برای شرکت خواهران در کنفرانس های ملی و بین الملی؛

-برگزرای کارگاه­های علمی در کنفرانس های بزرگ ملی؛

-ایجاد سایت مختص به پژوهش های علمی خواهران و معرفی آن در سطح کشور؛

– شناسایی و بررسی موضوعات مورد نیاز جامعه با زبان ساده و قابل درک و فهم برای همگان؛

با توجه به اهداف حوزه که می­خواهد جامعه را بر مبنای اسلام اداره نماید بهتر است در این امر اهتمام ورزد.

8. به نظر شما عموم مخاطبان چه انتظاری از آثار نویسندگان خواهر طلبه دارند؟ جای خالی چه موضوعاتی در حوزه نشر کتاب مشهود است و باید ناشرینی مثل نشر هاجر بر روی آن سرمایه گذاری کنند.

توقع عرف جامعه از مدرسین حوزه این است که فقط باید در امور زندگی و پوشش بر اساس موازین اسلام (ظاهر موازین نه باطن آن ) عمل کنند. اما خواهران طلبه می­توانند با توجه به آموخته­­های دینی خود،  بر مدیریت خانه و خانواده، تربیت فرزندان، ارتباط زوجین، ارتباط با خانواده همسر تاثیرگذار باشند همچنین می­توانند طرح­های علمی مطلوبی جهت کاهش توقع همسران از همدیگر به جامعه امروزی ارائه نمایند.

9. به نظرتان مرکز نشر هاجر برای حمایت از تولید و نشر آثار طلاب چه رویکرد و سیاست هایی را باید در پیش بگیرد؟

سیاست­هایی که مرکز نشرهاجر باید در پیش بگیرد عبارتند از:

-اختصاص بخشی از امکانات و سرمایه مادی به طلاب؛

– تأسیس مؤسسات پژوهشی، حمایت مالی و تشویق محققان تحت نظر نشر هاجر؛

– ترویج فرهنگ علمی، درون زا و بومی کردن تحقیقات و اجتناب از تقلیدی و ترجمه­ای بودن مطالب؛

–  به کارگیری و فعال کردن رسانه­ها به ویژه مطبوعات برای طرح موضوع و معرفی نشر هاجر، جنبش نرم افزاری و اهداف آن و فرهنگ سازی در این زمینه؛

–  سرمایه گذاری و هزینه کردن در زمینه گسترش و ارتقاء دانش و جذب طلاب؛

10. فرهنگ کتاب و کتاب خوانی را در بین طلاب خواهر چگونه ارزیابی می نمایید.

بدلیل برنامه درسی فشرده مدارس علمیه بیشترین وقت طلبه ها صرف واحد­های آموزشی می­شود لذا برای ترویج این مهم (فرهنگ کتابخوانی) در بین طلاب موارد ذیل پیشنهاد می­شود:

-تخصیص ساعتی جهت مطالعه طلاب در کتابخانه حوزه، خلاصه­نویسی و تحلیل کتب مورد نظر؛

-لحاظ نمودن خلاصه نویسی کتاب در برنامه درسی و ارائه کار انجام شده در پایان ترم؛